یكی از مهمترین نیازهای هر خانه یا اداره ای ، كپسول آتش نشانی است ؛ اگر با این وسیله آشنا باشیم ، می توانیم با استفاده درست از آن حریق را مهار نماییم .

پس جهت آشنایی با کپسول آتش نشانی و نحوه ی کار با آن در ادامه ی مطلب با ما همراه باشید...

آتش چیست ؟ آتش نتیجه یك واكنش شیمیایی است كه معمولاً میان اكسیژن اتمسفر و یك نوع سوخت اتفاق می افتد ؛ البته تنها احاطه یك ماده سوختنی به وسیله اكسیژن ، سبب آتش گرفتن آن نمی شود . بلكه برای این كه واكنش احتراق اتفاق بیفتد باید ماده سوختنی به حدی گرم شود كه به دمای احتراق خود برسد .

برای این كه یك چوب آتش بگیرد اتفاقاتی رخ می دهد كه به ترتیب به آنها اشاره می كنیم : 

- ابتدا باید چوب تا دمای بسیار بالا گرم شود . اصطكاك ، نوری كه به وسیله ای متمركز شود و یا چیزی كه قبلاً سوخته باشد می تواند علتی برای گرم شدن چوب باشد .

- وقتی چوب به دمای 260 درجه سانتی گراد رسید مواد سلولزی سازنده آن تجزیه می شوند .

- مواد تجزیه شده به صورت گازهای فراری كه بیشتر تركیبی از هیدروژن ، كربن و اكسیژن هستند ، آزاد می شوند تا آب ، دی اكسید كربن و . . . . به وجود آید .

- گازهایی كه به هوا متصاعد شده اند ، تولید زبانه آتش می كنند . اتم های كربن در این زبانه با افزایش حرارت تولید نور می كنند .

- حرارت زبانه آتش سبب می شود كه ماده سوختنی در دمای اشتعالش باقی بماند و تا وقتی ماده سوختنی و اكسیژن باقی باشد به سوختنش ادامه دهد .

همانطور كه دیدید در پروسه سوختن 3 عنصر ضروری لازم است : دمای بالا ، اكسیژن یا گازهای مشابه و ماده سوختنی .

كپسول های آتش نشانی برای حذف حداقل یكی از این 3 مورد طراحی شده اند .  

یكی از راه های كنترل آتش ، سردكردن ماده سوختی تا زیر نقطه اشتعالش است و آب یكی از بهترین راهها برای این كار است تا سیكل سوختن قطع شود . برای حذف اكسیژن باید به وسیله ای آتش را خفه كنید تا هوا به آن نرسد كه بهترین راه پوشاندن آتش با یك پتوی سبك و یا ریختن مواد غیر قابل اشتعال از قبیل شن روی آتش است . حذف ماده سوختنی كه یكی دیگر از روشهای كنترل آتش است راه دشوارتری است . مثلاً وقتی منزلی آتش می گیرد ، ماده سوختنی در حقیقت خود خانه و وسایل آن است كه حذف آن بسیار دشوار است و تنها وقتی حذف می شود كه كل آن سوخته باشد .  

كپسول های آتش نشانی استوانه های فلزی محكمی هستند كه با آب یا یك نوع ماده خفه كننده پر شده اند و وقتی اهرمی را كه بالای این استوانه است فشار دهید ، ماده با فشار زیادی از كپسول خارج می شود . در این كپسول ها یك لوله ، مخزن تحت فشار كپسول را به قسمت بالای كپسول متصل و یك شیر فنری نیز ارتباط میان لوله را با دهانه خروجی مسدود كرده است . در بالای سیلندر ، سیلندر كوچك دیگری وجود دارد كه با گاز فشرده ای مانند دی اكسید كربن پر شده است و یك شیر جلوی انتشار دی اكسید كربن را می گیرد . برای استفاده از كپسول آتش نشانی باید ضامن كپسول را كشیده و اهرم آن را فشار داد . این اهرم یك میله را فشار می دهد تا شیر فنری را به پایین فشار دهد و مسیر خروجی را باز كند . گاز فشرده شده بر اثر فشار كم محیط رها می شود . این امر موجب می شود كه مواد موجود در كپسول با نیروی قابل ملاحظه ای از مخزن به دهانه خروجی منتقل شده ، خارج شود .  

روش درست استفاده كردن از كپسول آتش نشانی :

این است كه آن را مستقیماً روی سوخت هدف گیری و روی تمامی سوخت پخش كنید . اگر فقط شعله ها را هدفگیری كنید ، نتیجه مطلوبی نمی گیرید .

انواع كپسول های آتش نشانی :

آب یكی از آشناترین مواد برای خاموش كردن آتش است ؛ اما اگر به شكل صحیحی به كار گرفته نشود می تواند از آتش نیز خطرناك تر باشد . با یك دستگاه خاموش كننده آتش كه به وسیله آب كار می كند می توان آتشی را كه مسبب آن چوب ، كاغذ یا مقواست خاموش كنید ؛ اما اگر آتش به وسیله الكتریسیته به وجود آمده باشد و یا این كه مایعات قابل اشتعال سبب آتش شده باشند ، آب روش مؤثری برای كنترل آن نیست زیرا آب می تواند جریان برق را هدایت كند و سبب برق گرفتگی شود . همچنین مایعات قابل اشتعال به وسیله آب به اطراف پخش می شوند و سبب گسترش آتش سوزی می شوند .

یكی از محبوب ترین مواد خاموش كننده آتش دی اكسید كربن خالص است . در كپسول آتش نشانی كه با دی اكسید كربن كار می كند، دی اكسید كربن به شكل مایعی تحت فشار بالا در سیلندر نگهداری می شود . وقتی محفظه باز می شود ، دی اكسید كربن منبسط می شود و در اتمسفر به شكل گاز در می آید . دی اكسید كربن سنگین تر از اكسیژن است . بنابراین جایگزین اكسیژن اطراف ماده سوختنی می شود . در رستوران ها از این نوع كپسول ها استفاده می شود ، زیرا آلودگی برای مواد غذایی و وسایل آشپزی ایجاد نمی كنند .  

بهترین انواع مواد خاموش كننده آتش ، كف های خشك شیمیایی یا پودرها هستند كه بیشتر از بی كربنات سدیم ، بی كربنات پتاسیم یا مونو آمونیوم فسفات ساخته می شوند . بی كربنات پتاسیم وقتی دما به 70 درجه سانتی گراد می رسد شروع به تجزیه شدن كرده ، دی اكسید كربن آزاد می كند . این دی اكسید كربن روی آتش را می پوشاند و آن را خفه می كند .

از كپسول های آتش نشانی تنها در آتش سوزی های مختصر می توان بهره گرفت . زیرا حاوی مقدار كمی از مواد خاموش كننده آتش هستند . در آتش سوزی های بزرگتر نیاز به تجهیزات بزرگتری از قبیل ماشین آتش نشانی و افرادی متخصص است كه بدانند هر آتشی باید به وسیله چه چیزی فرو نشانده شود ؛ اما به هر حال اگریك آتش سوزی ناگهانی در منزل یا محیط كارتان به وجود آید ، یك كپسول آتش نشانی می تواند نجات دهنده فوق العاده گرانبهایی برای زندگی شما محسوب شود .

كپسول های آتش نشانی به چند كلاس تقسیم بندی می شوند :

كپسول های كلاس A می توانند آتش سوزی های ناشی از مواد معمولی از قبیل چوب و پلاستیك و كاغذ را خاموش كنند .

كپسول های كلاس B می توانند آتش های ناشی از مایعاتی چون بنزین یا گریس را فرو نشانند .

كلاس C مربوط به آتش سوزی های الكتریكی است

كلاس D نیز برای خاموش كردن فلزات شعله ور و نایاب به كار می رود .

بهتر است در منزل خود از كپسول آتش نشانی نیز به عنوان یك وسیله ضروری زندگی استفاده كنید و پیش از هر چیز به دستورالعمل و تصاویر روی آن توجه كنید تا بدانید مربوط به چه نوع آتش سوزی هایی است .

امیدوارم این مقاله اطلاعات مفیدی به شما در خصوص این وسیله ی مهم داده باشد

پیروز و موفق باشید...