تا چه میزان از سلول و ماهیت آن اطلاع دارید ؟ آیا میتوان ویروس ها را به عنوان موجودات زنده محسوب کرد ؟ یا اینکه چند نوع ویروس وجود دارد و نحوه ی تکثیرشان به چه نحوی میباشد !؟

پاسخ به این سوالات و بسیاری از سولات دیگر را در ادامه ی مطلب دنبال کنید !

ویروسها یکی از کوچکترین عوامل بیماریزا در جانداران هستند که اندازه آنها بین 300 - 200 نانومتر است . ویروسها انگل داخل سلولی هستند که این خصوصیت مهمترین تفاوت ویروسها با بقیه میکروارگانیسمهاست . به نظر می‌رسد که ویروسها قبل از یوکاریوتها بوجود آمده‌اند . به ویروسها فاژ نیز گفته می‌شود .

قبل از هر چیز باید بدانیم که آیا ویروسها موجودات زنده محسوب می‌شوند یا نه . یک تعریف میگوید : حیات عبارت است از یکسری فرایندهای پیچیده حاصل از دستورالعمل های خاصی که بوسیله اسید نوکلئیک سلولهای زنده همواره در فعالیت می‌باشد . چون ویروسها در خارج از بدن میزبان به حالت خنثی بسر می‌برند به این مفهوم نمی‌توان آنها را موجود زنده در نظر گرفت . معهذا هنگامی که ویروسها وارد سلول میزبان می‌شوند اسیدهای نوکلئیک آنها فعال گشته و منجر به تکثیر ویروس می‌گردد . از نظر بالینی ویروسها را می‌توان موجودات زنده در نظر گرفت زیرا آنها مانند باکتریها ، قارچهای بیماریزا آلودگی و بیماری ایجاد می‌کنند . به ویروس کامل ویریون گفته می‌شود .

ویروسهای گیاهی :

ویروسها در جلبکها ، قارچها ، گلسنگها ، خزه‌ها ، سرخسها و گیاهان عالی دیده شده‌اند . ولی در گیاهان عالی بیش از گیاهان پست مورد مطالعه قرار گرفته‌اند . ویروسها به گیاهان زراعی خسارت عمده‌ای وارد می‌سازند . چون پاره‌ای از ویروسهای گیاهی چندان شباهتی با ویروسهای دیگر ندارند بنابراین گروه مستقلی را تشکیل می‌دهند . ولی بعضی از آنها دارای خصوصیات مشترک بوده و می‌توان آنها را در یک گروه قرار داد . این گروهها به شرح زیر هستند :

ویروسهای میله‌ای یا رشته‌ای

ویروسهای ایزو دیامتریک

ویروسهای باسیلی شکل

ویروئیدها : بیماریزاهایی شبیه ویروسها هستند که در میزبان خود نوکلئو پروتئین تولید نمی‌کنند

ویروسهای جانوری :

ویروس از انواع مختلف جانوران از تک یاختگان تا انسان جدا شده است . میزبان مهم ویروسها در بی‌مهره‌گان ، بندپایان هستند خصوصا کنه‌ها و حشرات . پاره‌ای از ویروسها در عین حال که در حشرات تکثیر می‌یابند می‌توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند ، ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی‌شوند . ویروسها در اکثر مهره‌داران فعالیت دارند و در ماهیها ، دوزیستان ، پرندگان و پستانداران بیماریهایی تولید می‌کنند که گاهی علایم آنها به صورت تومور نمایان می‌شود . ویروسها در انسان نیز بیماریهای گوناگونی مانند اوریون ، سرخک ، تب زرد ، آبله ، آنفلوانزا و ... ایجاد می‌کنند .

تکثیر ویروسها :

اسید نوکلئیک هر ویریون فقط تعداد معدودی از ژنهای لازم برای سنتز ویروسهای جدید را دارا می‌باشد . اکثر آنزیمهای ویروسها توسط سلول میزبان ساخته می‌شوند . نقش آنزیمهای ویروس تقریبا بطور کامل با همانند سازی و آماده کردن اسید نوکلئیک ویروسی ارتباط دارد و هرگز با دستگاه سنتز پروتئینی را تولید انرژی رابطه‌ای ندارد . مراحل 5 گانه تکثیر ویروس در سلول میزبان به صورت زیر است :

مرحله رونشینی ویروسها بر روی سلول

مرحله ورود و نفوذ در سلول

مرحله بیوسنتز اجزای ویروسی

مرحله رسیدن و کامل شدن ویروس

مرحله آزاد شدن ویروس از سلول میزبان و نفوذ آن در سلولهای سالم